hasim.albayrak

1935'te Of ve Çaykara ormanları

03 Nisan 2009 Cuma

1935 Yılındaki Genelkurmay Coğrafya Encümeni tarafından bir raporda o zamanki Of ilçesine ait ormanlar ile ilgili ayrıntılı bilgiler şöyle gösterilmiştir.

İklimin ılıman olması, yağışların bol ve aylara göre düzenli olması, rutubet (nem) ve sühunet (sıcaklık) bakımından gelişmiş olması yöredeki ormanların sık ve gür olmasını sağlamıştır. Orman yetişmesi için en önemli etken olan suyun, yaz mevsiminde de yağmur yoluyla yeterince alınması ormanları gürleştirir. Coğrafi konum, iklim ve yağışlar sonucu yörede hava daha serindir.
Kıyı şeridinde orman yerine küçük ağaçlar topluluğu göze çarpar, burada en yaygın çeşit olarak fındık, taflan, kızılcık, üzüm, muşmula, defne gibi küçük ağaçlar ile çalı ve sarmaşıklar yetişir. Bunun yanında Of'ta mandalina, limon gibi narenciye ürünlerine, hatta zeytin ağaçlarına bile rastlanır. Ancak kıyı şeridinde nüfus yoğunluğu çok yüksek, üretim alanları sınırlı olduğundan doğal bitki örtüsü büyük ölçüde tahrip edilmiştir.

Denizden 300-400 metre yüksekliğine kadar olan yerlerde kızılağaç, meşe, kestane, ceviz v.b. ağaçlardan oluşan orman tiplerine rastlanır. Daha yükseklerde ormanlar alan ve büyüklük olarak gürleşir. Dağların denize bakan ve daha nemli olan kuzey yamaçları daha yeşildir. Yükselti 600-800 metre civarlarını aşınca yüksek dağların etek ormanları gözükmeye başlar, Bu ormanlarda en yaygın türler, kışın yapraklarını döken meşe, gürgen gibi ağaçlardır. Ancak bu tür ormanların önemli bir kısmı, tarla kazanmak amacıyla insanlar tarafından tahrip edilmiştir.

Yükseklik arttıkça dağ ormanları ortaya çıkmaya başlar. Bu yükseklik 1200 metreye gelene kadar, yapraklı ağaç çeşitlerindeki ağaçlardan oluşan ormanlar meydana gelir. Bunlar arasında en çok meşe, kestane, şimşir, kızılağaç ve ıhlamur ağaçları göze çarpar. 1200-1600 metre arasında orman çeşitleri yapraklı ve ibreli ağaçlardan oluşan karışık ormanlardır. 1600 metreden sonraki yükseklik kuşağında çam, ladin ve köknar gibi ağaçlardan meydana gelen ibreli ormanlar görülür. Bu ormanlar 2000, hatta 2300 metreye kadar uzanır. Bu yükseklikten sonra özellikle Haldizen, Soğanlı dağları gibi yüksek yerlerde ormanlar kaybolur, yerini çayırlar ve dağ otlakları alır.

Genellikle sık ve gür ormanlar 1200-1600 metre arasındadır. Öyle ki bu ormanların bazılarında gün ışığı toprağa bile ulaşamaz. Örneğin; Büyük Harman yaylasının eteklerinde Karanlık yaylası vardır. Bu adı almasının nedeni, ormanların sıklığı ve gürlüğü nedeniyle ağaçların dibine ve yere güneşin ulaşamamasıdır. Yerde yürüyen insan güneşli bir günde ormanda yürürken güneşi göremez. Orman bu derece sıktır. 1600 metreden yüksek yerlerdeki dağlarda en çok çam ormanları görülür. Çam ormanının olduğu yerde çam sakızından bahsetmeden geçmek olmaz. Çünkü çam sakızı buralarda çok üretilir, satılır. Bu bakımdan ekonomik değer arz eder.

1927 yılına ait Devlet Salnamesinin 939. sayfasındaki tabloya göre Of kazasında ormanlar şöyledir:

Of Kazasında (Çaykara Dahil) 1927 Yılına Ait Ormanlar
Bölgenin ismi Genişliği dönüm olarak Yeri Adedi (bin olarak)
Mevansi 2700 Eskipazar 8
Divarof 2700 Eskipazar 8
Ancumah 3500 Of 8
Cavmut 3500 Eskipazar 9
Başmeşe 3500 Eskipazar 15
Buğlan 1837 Eskipazar 12
Kazandere 1225 Eskipazar 12
Vakıf 806 Eskipazar 8
Cereş 3500 Eskipazar 9
Derebaşı 1837 Eskipazar 15
Bilguti 1225 Eskipazar 14
Menahut 3675 Eskipazar 12
Görenin 4900 Eskipazar 7
Kocalan 4900 Eskipazar 6
Ulkana 5500 Eskipazar 10
Kokarak 2450 Eskipazar 5
Toplam 158

Of ve Çaykara nüfusta olduğu gibi orman büyüklüğü bakımından (alan ve sayı olarak) Trabzon ilinin (merkez ilçe dahil) en büyük ormanlarına sahip idi. Ancak Hayrat ve Dernekpazarı'nın ilçe olmasından sonra bu oranlar değişti.